دولت امارات متحده عربی اعلام کرد که از اول ژانویه 2022 میلادی، تعطیلات پایان هفته در این کشور روزهای شنبه و یکشنبه خواهد بود. پیش از این، تعطیلات پایان هفته در امارات، روزهای جمعه و شنبه بود که از سال 2006 در این کشور برقرار است. دولت امارات طی بیانیه‌ای، هدف از این تغییر را هماهنگی ساعات کاری با بقیه نقاط جهان اعلام کرده‌است. در این بیانیه تاکید شده‌است که با این تغییر، تعادل میان کار و زندگی خصوصی در امارات بهتر شده و توان رقابت کشور در عرصه جهانی نیز ارتقا می‌یابد.

به گزارش اقتصادطلایی به نقل از روابط عمومی اتاق تهران، نظام‌مندسازی تعطیلات پایان هفته در ایران، طرحی بود که در اتاق تهران و از سوی کمیسیون گردشگری این اتاق در دوره هشتم هیات نمایندگان، پیشنهاد شد و تلاش‌هایی برای اصلاح نظام تعطیلات در کشور از سوی جمعی از فعالان اقتصادی در این اتاق صورت گرفت. بر اساس این طرح، پیشنهاد شده بود که در راستای تناسب بیشتر با تقویم جهانی و ارتباط با مراکز مالی و اقتصادی بین‌المللی و نیز رونق در صنعت گردشگری ایران، تقویم تعطیلات هفتگی کشور به «جمعه» و «شنبه» تغییر یابد.

مخالفان در مجلس

علیرضا خائف، عضو سابق هیات نمایندگان اتاق تهران و از طراحان هدفمندسازی تعطیلات هفتگی در کشور، در تشریح سرنوشتی که برای این طرح رقم خورد و دلایل ناکامی این مطالبه بخش‌خصوصی برای اصلاح نظام تعطیلات در کشور، توضیحاتی را مطرح کرد.

او هدف از این طرح پیشنهادی را هماهنگی روزهای فعال کاری به عنوان عاملی مهم در افزایش تجارت خارجی با سایر کشورهای جهان عنوان کرد و گفت: بر اساس پژوهشی که در دوره هشتم هیات نمایندگان اتاق تهران صورت گرفت، حدود 92 درصد از ارزش کالاهای صادراتی و وارداتی کشور طی آن دوره از 20 کشور صورت می‌گرفت در حالی که به جز امارات‌متحده‌عربی که روزهای جمعه و شنبه در این کشور تعطیل بود، مابقی کشورهای طرف تجاری ایران روزهای شنبه و یکشنبه را در تعطیلات هفتگی به سر می‌برد در حالی که تاجر و بازرگان ایرانی که طرف همکاری با شرکای خود در این کشورها است، با تعطیلی روزهای پنج‌شنبه و جمعه مواجه است، به این ترتیب شرکت‌ها و فعالان اقتصادی از ایران، عملا چهار روز در تجارت و همکاری اقتصادی با خارج از کشور از دست می‌دهد.

خائف، همسان‌سازی تعطیلات پایان هفته در ایران با تقویم جهانی که به گفته وی، بسیاری از کشورهای اسلامی و منطقه نیز به آن پیوسته‌اند، را موجب نزدیکی بیشتر تعاملات بین‌المللی برای ایران عنوان کرد، با این حال یادآور شد که طرح پیشنهادی اتاق تهران برای اصلاح نظام تعطیلات کشور، با مخالفت‌های جدی از سوی مراجع تصمیم‌گیر از جمله مجلس مواجه شد و در دستیابی به اهدافی که برای آن ترسیم شده بود، ناکام ماند.

وی برخی از دستاوردهای این طرح که می‌توانست برای کشور به همراه آورد را، امکان برنامه‌ریزی دقیق بنگاه‌ها برای تعامل با بازارهای جهانی و افزایش توان رقابت‌پذیری شرکت‌ها، رشد صادرات غیرنفتی به مقاصد و بازارهای جدید، افزایش اشتغال و درآمدهای ارزی از محل رونق و توسعه بیشتر صادرات و جذب گردشگران خارجی، عنوان کرد.

به گفته این عضو سابق هیات نمایندگان اتاق تهران، این طرح در دوره قبل به مجلس ارائه شد اما با مخالفت جدی علی مطهری که در آن زمان نایب‌رئیس مجلس بود، مواجه شد و او معتقد بود که گنجاندن روز شنبه در تعطیلات هفتگی، با مبانی دینی و اسلامی در تضاد است. وی یادآوری کرد که مباحثه و تلاش‌ها در مجلس برای اصلاح تعطیلات هفتگی کشور و جابه‌جایی آن به روزهای جمعه و شنبه، بی‌نتیجه ماند و نمایندگان مورد مذاکره و گفت‌و‌گو در این طرح پیشنهادی، اعلام کردند که باید ابتدا نظر موافق مراجع تقلید و علمای قم در این باره اتخاذ شود تا نمایندگان مجلس بتوانند به بررسی قانونی آن بپردازند.

ایران، کشوری با بالاترین تعطیلات مناسبتی

طرح پیشنهادی اتاق تهران برای اصلاح نظام تعطیلات هفتگی کشور که یکی از اهداف آن، همسان‌سازی فعالیت‌های اقتصادی و تجارت خارجی ایران با بازارهای مالی و تجاری جهان و کاهش تلفات اقتصادی که از محل اختلاف روزهای کاری برای شرکت‌های ایرانی پدید می‌آید، بود، با موانع متعددی مواجه شد و فعلا مسکوت مانده‌است. با این حال، بررسی وضعیت تعطیلات در ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای جهان، ابعاد واقعی از ضرورت اصلاح در این بخش را نشان می‌دهد.

بر اساس مطالعه‌ای که از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران صورت گرفته، تعطیلات رسمی مناسبتی در ایران 26 روز است که از این میزان، 6 روز تعطیلات ملی، 4 روز تعطیلات انقلابی و 16 روز مربوط به تعطیلات مذهبی است.

بر اساس «منبع تخصصی تعطیلات عمومی جهان»، ایران پس از کشور سریلانکا با 28 روز تعطیلات رسمی مناسبتی، بیشترین تعطیلات مناسبتی را در تقویم سالانه خود دارد. در این میان، آمریکا با 7 روز، کمترین تعداد روزهای تعطیل رسمی مناسبتی را در تقویم سالانه دارد.

این مطالعه همچنین نشان می‌دهد که بسیاری از کشورهای اسلامی از جمله قطر، عربستان‌سعودی، مالزی، سوریه، عمان، عراق و بحرین به منظور هماهنگی با سایر کشورهای جهان و تقویم جهانی، روزهای «جمعه» و «شنبه» را به عنوان تعطیلات آخر هفته خود برگزیده‌اند، در حالی که در ایران روزهای «پنج‌شنبه» و «جمعه» تعطیلات پایان هفته است. بررسی صورت گرفته از میان کشورهای منتخب همچنین نشان می‌دهد که فقط کشورهای کره‌شمالی و پاکستان، یک روز (یکشنبه‌ها) را به عنوان تعطیلات آخر هفته در نظر گرفته‌اند.

این بررسی نشان می‌دهد که تعداد زیادی از کل تعطیلات رسمی مناسبتی در ایران، مربوط به تعطیلات مذهبی است و در سایر کشورهای اسلامی نیز تعطیلات مذهبی، سهم زیادی از کل تعداد تعطیلات مناسبتی را به خود اختصاص داده‌است، با این حال میزان تعطیلات مذهبی در ایران در مقایسه با سایر کشورهای اسلامی، بالاتر است.

مطالعه و بررسی تعداد ساعات کاری هفته در ایران و برخی دیگر از کشورها نیز نشان می‌دهد که این میزان در ایران 44 ساعت در هفته است و برای برخی از کشورهای عربی و اسلامی به 48 ساعت نیز می‌رسد، در حالی که بسیاری از کشورهای صنعتی توانسته‌اند بدون کاهش سطح استانداردهای زندگی، میزان ساعات نرمال کاری در هفته را به 40 ساعت کاهش دهند.

با این حال، طرح قبلی اتاق تهران مبنی بر تعطیلی روزهای جمعه و شنبه، به عنوان تعطیلات پایان هفته، با هدف تناسب بیشتر با تقویم جهانی پیشنهاد شده بود و در این حالت، عملا فقط یک روز از هفته کار کشور، برای تعامل اقتصادی با دنیا از دست می‌رفت.