ابوالحسن خلیلی، رئیس هیات مدیره انجمن صنایع روغن نباتی ‌عنوان کرد که تخصیص ارز4200 تومانی به واردات نهاده‌های تولید روغن نباتی، موجب فساد زیادی در واردات و تولید این محصول ‌می‌شود و لازم است دولت راهکارهای جایگزینی را برای جبران هزینه‌های اقشار آسیب‌پذیر و برخورداری آنها از کالاهای اساسی با قیمت مناسب‌تر را اتخاذ کند.

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی صنایع روغن نباتی «وابستگی90 درصدی به واردات مواد اولیه»، «هزینه بالای تامین و تعمیر ماشین‌آلات» و «فساد ناشی از تامین ارز 4200 تومانی» را به عنوان سه چالش صنایع تولید روغن نباتی عنوان کرد.

به گزارش اقتصادطلایی ابوالحسن خلیلی در گفت‌وگو با روابط عمومی اتاق بازرگانی تهران در این باره توضیح داد: یکی از مشکلات تولیدکنندگان روغن نباتی، تامین روغن خام و دانه‌های روغنی است که بیش از 90 درصد به واردات وابسته است. البته برنامه توسعه کشت دانه‌های روغنی در کشور پیگیری شده و نتایج مطلوبی هم داشته اما شرایط موجود، این الزام را ایجاد ‌می‌کند که این برنامه با جدیت بیشتری دنبال شود. به طوری که امسال برای نخستین بار، کارخانجات تولید روغن به طور مستقیم با کشاورزان قراردادهای کشت دانه‌های روغنی منعقد کردند.

او در ادامه به چالش دیگری در صنایع تولید روغن نباتی اشاره کرد و گفت: در شرایط تحریمی تامین قطعات ماشین‌آلات، جزو دغدغه‌های‌های مهمی است که تولیدکنندگان با آن مواجهند. ماشین‌آلات خطوط تولید، ساخت شرکت‌های اروپایی است و ما نیازمند تامین قطعات یدکی هستیم و از آنجا که تامین این قطعات و تعمیر ماشین‌آلات با ارز نیمایی و آزاد صورت ‌می‌گیرد، هزینه سنگینی به تولیدکنندگان تحمیل ‌می‌کند؛ علاوه بر تعمیرات، خرید این تجهیزات نیز دارای فرایندی طولانی است و اعمال تحریم‌ها، کار را دشوار کرده است.

سومین مساله‌ای که خلیلی بر آن دست گذاشت، تخصیص ارز 4200 به روغن نباتی به جهت حمایت از مصرف‌کنندگان بود که در این باره گفت: به جهت اینکه، تخصیص این ارز موجب فساد زیادی در واردات و تولید این محصول ‌می‌شود، لازم است دولت راهکارهای جایگزینی را برای جبران هزینه‌های اقشار آسیب‌پذیر و برخورداری آنها از کالاهای اساسی با قیمت مناسب‌تر اتخاذ کند.

خلیلی در ادامه سخنانش به وضعیت بازار روغن نباتی که در هفته‌های گذشته دچار تلاطم شده بود پرداخت و گفت: پیش‌بینی شده بود که برای امسال، یک میلیون و 900 هزار تن روغن خام به عنوان ماده اولیه روغن نباتی در اختیار کارخانجات قرار گیرد. تا هفته گذشته، برای واردات یک میلیون و 122 هزار تن روغن خام تامین ارز شده و این بدان معناست که نزدیک 60 درصد برنامه در 8 ماهه گذشته محقق شده است. از طرفی مقرر بود، سه میلیون تن دانه روغنی وارد کشور شود که تا هفته گذشته برای یک میلیون و 858 هزار تن دانه روغنی تامین ارز شده که این میزان با 61 درصد برنامه واردات سال 1399 برابر ‌می‌کند. اما این روزها علاوه بر تخصیص و تامین ارز، انتقال ارز به فروشندگان کالا نیز حائز اهمیت است.

او با بیان اینکه «عدم انتقال ارز به فروشندگان در واردات نهاده‌های تولید وقفه ایجاد ‌می‌کند» ادامه داد: بررسی‌ها نشان ‌می‌دهد که در سال‌های 1397 و 1398 که ارز 4200 تومانی به کالاهای اساسی تخصیص داده شد و به دلیل تفاوت نرخ ارز بازار آزاد و ارز 4200 تومانی که حتی تا 6 برابر هم رسید، هم میزان تقاضا و هم تولید کارخانجات افزایش پیدا کرد. به طوری که تولید این محصول به نسبت سال‌های قبل از آن به میزان 500 هزار تن بیشتر بود.

خلیلی با اشاره به اینکه «در 8 ماه گذشته در تولید و توزیع روغن نباتی در حجم مصرفی خانوار مشکلی وجود نداشت» توضیح داد: تا همین دو هفته پیش هم فروشگاه‌ها مملو از روغن‌های مورد نیاز خانوار بوده و هیچ‌گونه تقاضای مازادی در بازار وجود نداشت اما دو هفته قبل، انتشار چند خبر منفی در فضای مجازی بازار روغن را متلاطم کرد و تقریبا آمار و ارقام نشان ‌می‌دهد که تقاضا در هر روز سه برابر روزهای عادی شده و هجوم مردم به فروشگاه‌ها باعث خالی شدن قفسه‌ها شد.

رئیس هیات مدیره انجمن روغن نباتی با بیان اینکه «برای متعادل ساختن بازار روغن نباتی، روزانه به چهار هزار تن روغن نباتی و ماهانه به 120 هزار تن روغن تصفیه شده و بسته‌بندی شده نیاز است» افزود: تلاطم بازار اکنون تا حدودی فروکش کرده و انبار‌های خانگی از روغن نباتی پر شده است. ضمن آنکه کشتی‌های حامل روغن خام و دانه‌های روغنی در بنادر نیز پهلو گرفته و تا حدودی تخلیه شده‌اند. البته با حجم زیادی تقاضا برای انتقال روغن به کارخانجات مواجهیم که شبکه حمل و نقل جاده‌ای توان پاسخگویی به این حجم از تقاضای انتقال را دارا نیست اما این اقدامات به تدریج انجام گرفته و ظرف یک الی دو هفته آینده آرامش به بازار روغن نباتی باز‌می‌گردد.