برای پیشبینی وضعیت بیتکوین در سال ۲۰۲۴ چارهای نداریم جز اینکه صبر کنیم ببینیم سرنوشتETF بیتکوین چه میشود. آیا دولت آمریکا به ETF بیتکوین چراغ سبز نشان میدهد؟ در چنین صورتی قیمت بیتکوین تا کجا بالا میرود؟ اینها سوالاتی است که این روزها همه میپرسند و حتی انتظار همین تحول مهم است که باعث شده بازار کریپتو طی ماههای اخیر رشد قابل توجهی داشته باشد.
اقتصادطلایی : اگرچه پیشبینی بازار پرنوسان کریپتو اصولاً غیرممکن است اما مرکز تحقیقاتی glassnode که روی کریپتو متمرکز است چند روز پیش گزارشی منتشر کرد و گفت که انتظار دارد با ورود ETF بیتکوین به بازار شاهد تقاضایی ۷۰ میلیارد دلاری برای خرید بیتکوین باشیم.
حالا این یعنی قیمت بیتکوین چند دلار میشود؟ و اصلاً ETF بیتکوین یعنی چه؟
اول باید به سوال دوم جواب بدهیم:
عبارتETF مخفف exchange-traded fundاست که به فارسی میشود «صندوق قابل معامله». ایتیاف ها نوعی از صندوقهای سرمایهگذاری هستند که در بورس قابل معاملهاند.
خرید «صندوقهای قابل معامله» راهی آسان برای سرمایهگذاری روی یک دارایی است، بدون آنکه نیاز باشد صاحب آن دارایی شوید.
چطور؟ مثلاً شما به جای خرید تکتک سهام ۵۰۰ شرکت برتر بورس آمریکا که شاخص S&P 500 را تشکیل میدهند، میروید از فلان شرکت مدیریت سرمایه یک ETF را میخرید که نماینده این ۵۰۰ شرکت است. این خرید باعث میشود شما در معرض سود و زیان کلی این پانصد شرکت قرار بگیرید بدون آنکه نگران تکتکشان باشید. ما به جز سهام شرکتها ETF طلا یا انواع کریپتو را هم داریم.
نکته اینجاست که تا به امروز کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا تمامی درخواستها برای دادن مجوز ETF بیتکوین را رد کرده است. اما چند ماه پیش که بلکراک غول مدیریت سرمایهی جهان (با حدود ۱۰ تریلیون دلار سرمایه تحت مدیریت خود) درخواست مجوز ETF بیتکوین داد همه چیز فرق کرد. حالا همه احساس میکنند نزدیکی بلکراک به دولت آمریکا باعث خواهد شد بالاخره مجوز ETF بیتکوین صادر شود.
این مجوز چه اهمیتی دارد؟ اهمیت آن به سرمایهگذاران سنتی برمیگردد. این گروه سرمایهگذاران اصولاً روی بیتکوین سرمایهگذاری نمیکنند چون را ناشناس و پرریسک میدانند. حالا اگر شرکت معتبری مثل بلکراک کل ماجرا را برایشان ساده کند همه چیز فرق خواهد کرد و احتمال دارد که سرمایههای شرکتهای محافطهکارتر بالاخره بازار کریپتو شود.
۲۳ فوریه، روز بازگشت یا سقوط آزاد
با پایان این مقدمهی ضروری برگردیم به گزارش glassnode. گزارش با یک بررسی اجمالی بازار کریپتو طی چند ماه اخیر شروع میشود. احتمالاً متوجه رشد سریع بیتکوین طی این مدت بودهاید: در واقع در ماه اکتبر بیتکوین رشدی ۲۸ درصدی داشت و از شاخص بورسی S&P 500 هم جلو زد. در واقع به نسبت اکتبر سال ۲۰۲۲ بیتکوین رشدی ۱۰۰ درصدی داشته است.
این رشد عجیب در ماه اکتبر هیچ دلیلی نداشت جز امیدواری فزاینده بازار به احتمال تایید ETF بیتکوین توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار. احتمالاً همین باعث شده علاقه شرکتهای سرمایهگذاری کوچک و بزرگ به بیتکوین بالاتر رود چون بیشتر خریدهای بیتکوین طی این دوره در مقیاسهای بزرگ انجام شده است.
البته این فقط بیتکوین نبود که طی اکتبر رشد کرد و باقی رمزارزها به طرزی نامتوازن رشد نشان دادند: از سولانا که رشد عجیب ۸۰ درصدی داشت تا اتریوم که فقط ۹ درصد گرانتر شد. نویسندگان گزارش چنین روندی را نشانه حرکت کلی بازار کریپتو به سمت احیا میدانند. به عبارت دیگر به نظر میرسد داریم به پایان بازار نزولی (خرسی) طولانی این چرخه نزدیک میشویم. به هر حال فراموش نکنید که همچنان تمرکز روی بیتکوین است و فعلاً اخبار ETF بیتکوین است که بازار را به پیش میبرد.
نکته جالب خوشبینی رسانههای سنتی به تایید ETF بیتکوین است. مثلاً دو نویسندهی متخصص ETF در بلومبرگ (اریک بالکوناس و جیمز سیفارت) در گزارشی گفتهاند ETF بیتکوین به احتمال ۹۰ درصد تا ژانویه ۲۰۲۴ تایید خواهد شد.
همزمان کهنهکاران بازار از این حجم از خوشبینی میترسند و مطمئن هستند اگر دوباره ETF بیتکوین با مانع روبرو شود شاهد سقوط سنگینی در بازار خواهیم بود.
به هر حال نشانههایی برای خوشبینی وجود دارد. مثلاً نتیجه جنگ حقوقی شرکت سرمایهگذاری Grayscale با کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا. ماجرا از این قرار است که شرکت Grayscale قصد داشت یکی از صندوقهای سرمایهگذاری آتی بیتکوین خود را به ETF بیتکوین تبدیل کند که کمیسیون بورس و اوراق بهادار جلویش را گرفت. این باعث شد Grayscale از این نهاد دولتی شکایت کند و دادگاه به نفع Grayscale رای داد. نکته مهم اینجاست که کمیسیون بورس و اوراق بهادار به طور رسمی به این رای دادگاه اعتراض نکرده است. نویسندگان گزارش این حرکت را را «نقطه عطف» توصیف کردهاند. این یعنی دولت آمریکا این سیگنال را فرستاده که برای تایید ETF بیتکوین آمادگی دارد.
حالا کمیسیون بورس و اوراق بهادار چه زمانی باید تصمیم خود را در مورد درخواست بلکراک اعلام کند؟ طبق قانون، این کمیسیون باید بعد ۴۵ روز بعد از درخواست مجوز به آن جواب بدهد یا بگوید به زمان بیشتری نیاز دارد. آنها میتوانند چندین بار این زمان را تمدید کنند اما کل روند نباید بیش از ۲۴۰ روز طول بکشد. بلکراک در ۱۵ ژوئن درخواست مجوز کرد، پس کمیسیون حداکثر تا ۲۳ فوریه ۲۰۲۴ باید نتیجه را اعلام کرده باشد. البته اول ژانویه ۲۰۲۴ هم تاریخ مهمی به حساب میآید چون کمیسیون یاباید در این روز نظرش را اعلام کرد یا دوباره وقت بخواهد.
برگردیم به بازار و پیشبینی قیمت بیتکوین. نویسندگان گزارش بعد از اشاره به علاقهی فزایندهی سرمایهگذاران شرکتی به بیتکوین، به آمار جالبی میرسند: طی ماه اکتبر ۷۶ درصد کل بیتکوینها در اختیار سرمایهگذاران بلندمدت بوده. یعنی آنهایی که بیتکوین را برای خرید و فروش و سود کوتاهمدت نمیخواهند. رقم ۷۶ درصد در طول تاریخ بیتکوین سابقه نداشته و یک رکوردشکنی به حساب میآید. البته این به معنای پرنوسان شدن قیمت بیتکوین طی هفتهها و ماههای آینده است. چرا؟ چون هر چه بیتکوین کمتری در صرافیها باشد عمق بازار کمتر خواهد بود و قیمتها آسانتر بالا و پایین خواهند شد. میزان پایین بیتکوین موجود در صرافیها از اواخر سال ۲۰۱۷ تاکنون سابقه نداشته است.
از دید نویسندگان، تعداد بالای سرمایهگذاران بلندمدت نشان میدهد که اکثر صاحبان بیتکوین معتقدند قیمت بیتکوین در میان یا بلندمدت بالا خواهد رفت. چرا؟ چون این سرمایهگذاران بلندمدت همین حالا در سود هستند اما نمیپذیرند که بیتکوین خود را بفروشند و به سود برسند. آنها اعتقاد دارند سود بیشتری در راه است.
بیتکوین به طلا نزدیک میشود؟
در بخش دوم گزارش نویسندگان به همپوشانی بازار بیتکوین با دیگر بازارها میپردازند و ایده «فرار به سمت کیفیت» را بررسی میکنند.
اگر اخبار کریپتو را دنبال کرده باشید شنیدهاید که لری فینک، مدیرعامل شرکت مدیریت سرمایه بلکراک اخیرا گفته که «شاهد افزایش تقاضای مشتریانش در سراسر دنیا برای سرمایهگذاری روی کریپتو بوده است». او حتی رشد عجیب بیتکوین در ماه اکتبر را نشانه «فرار سرمایهگذاران به سمت سرمایهگذاریهای با کیفیت» توصیف کرده است. این خبر جالبی است، فراموش نکنید شرکت لری فینک حدود ۱۱ تریلیون دلار سرمایه را تحت مدیریت خود دارد و خود فینک در سال ۲۰۱۷ گفته بود اگر چه پتانسیل کریپتو را درک میکند اما بیتکوین «شاخص پولشویی» است و مشتریانش تا حالا علاقهای به بیتکوین نشان ندادهاند.
نویسندگان گزارش فیدلیتی میگویند آمارها هم «فرار به سمت کیفیت» را تایید میکند و لری فینک برای بازاریابی این حرف را نزده. در واقع اخیراً از همپوشانی بازارهای بیتکوین و بورس کاسته شده و همپوشانی طلا و بیتکوین بالا رفته. یعنی در حال حاضر قیمت بیتکوین بیشتر شبیه طلا بالا و پایین میرود نه بازار بورس.
بیتکوین واقعاً چقدر بالا میرود؟
حالا به بخش جذاب گزارش میرسیم. اگر درخواست مجوز ETF بیتکوین تایید شود بازار چگونه واکنش نشان میدهد؟
اول باید بدانید داشتن ETF بیتکوین به چه معناست. داشتنETF بیتکوین یعنی شما مستقیماً در معرض بازار بیتکوین قرار خواهید گرفت. در واقع شرکتی که ETF بیتکوین را در بازار بورس عرضه میکند، سندی را به شما خواهد داد که پشتوانهاش بیتکوین است. پس بلکراک یا هر شرکت دیگری برای عرضه ETF بیتکوین باید مقادیر فراوانی بیتکوین در اختیار داشته باشد. و فراموش نکردهاید تعداد زیادی از شرکتهای سرمایهگذاری سنتی، و سرمایهگذاران محافظهکارتر از ترس ریسک کلاهبرداریها و قوانین پیچیده، تا به حال بیتکوین نخریدهاند.
این یعنی با تایید ETF بیتکوین ما شاهد تغییراتی بزرگ در روند بازار بیتکوین خواهیم بود. مثلاً این امکان وجود دارد که بخش عمده خرید و فروش بیتکوین به جای صرافیهای کریپتو، از طریق بازار بورس و ETFها انجام شود.
برای پیشبینی واقعبینانهتر، نویسندگان گزارش تغییرات قیمت طلا پس از ورود ETF طلا به بازار بورس در سال ۲۰۰۳ را بررسی کردهاند. جالب اینجاست که اولین ETF طلا را همین شرکت بلکراک به بازار عرضه کرد.
همانطور که در نمودار ۱ میبینید که قیمت طلا پس از ورود اولین ETF به بازار طی یک دهه ۴ برابر شده است. این یعنی سود سالانه حدود ۱۵ درصدی. نویسندگان گزارش پیشبینی میکنند که بیتکوین هم با تایید اولین ETF شاهد رشدی اینچنینی خواهد بود. البته نباید شرایط اقتصاد کلان در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۲۴ را نادیده بگیریم. در سال ۲۰۰۳ ضعف دلار به اوجگیری طلا کمک کرده بود، اما در نهایت ورود ETF طلا به بازار بورس کمک کرد طلا به طور ناگهانی برای سرمایهگذاران قابل دسترس شود و این مهمترین عامل افزایش قیمت بود.
به هر حال در دسترسبودن لزوماً به سرمایهگذاری ختم نمیشود. اینجاست که نویسندگان گزارش، بحث مهمی را مطرح میکنند. آنها این احتمال را بررسی میکنند که تقاضا برای بیتکوین ممکن است آن اندازه که به نظر میرسد بالا نباشد. آنها میگویند واکنش سرمایهگذاران به دو مورد تقریباً مشابه خیلی گرم نبوده است. اولی سهام شرکت مایکرواستراتژی است که از بزرگترین خریداران بیتکوین در دنیاست. دومی صندوق تراست بیتکوین شرکت Grayscale که به اختصار GBTC خوانده میشود. این دو مورد نشان میدهد شاید سرمایهگذاران سازمانی آنقدرها هم به بیتکوین علاقه ندارند.
البته نویسندگان گزارش اعتراف میکنند که هر دو گزینه ابزارهای ایدهآلی برای سرمایهگذاری روی بیتکوین نیستند. هیچکدامشان دقیقاً دنبالهروی قیمت بیتکوین نیستند. چرا؟ چون مایکرواستراتژی فقط یک شرکت است که بیتکوین فراوانی دارد و صندوق تراست Grayscale هم درگیر سختگیریهای قانونی است.
با تمام این تفاسیر میزان تقاضا برای بیتکوین پس از تایید ETF آن چقدر بالا میرود؟ نویسندگان گزارش معتقدند بیتکوین «دارایی امن» به حساب میآید، دارایی امنی که از دید حامیانش به سهام و اوراق قرضه ترجیح دارد. به همین خاطر آنها پیشبینی میکنند که حدود ۱۰ درصد سرمایههایی که حالا پشت سه ETF مهم بازار بورس هستند، روانه ETF بیتکوین میشود. آنها حدس میزنند حدود ۵ درصد ارزش بازار طلا هم روانه بیتکوین شود. هردو پیشبینی به نظر خوشبینانه میآیند.
بر پایهی همین پیشبینیهای خوشبینانه، نویسندگان گزارش تخمین میزنند که بیتکوین شاهد تقاضایی ۷۰ میلیارد دلاری خواهد بود. تخمین میزان تاثیر چنین تقاضایی روی قیمت بیتکوین آسان نیست، اما احتمالاً رشدی دورقمی را شاهد خواهیم بود.
نویسندگان گزارش میگویند تخمین آنها به تخمین شرکت مدیریت سرمایه «گلکسی دیجیتال» نزدیک است. البته طبق برآورد این شرکت در سال اول ما شاهد ورود ۱۴ میلیارد دلار سرمایه به بازار بیتکوین خواهیم بود، در سال دوم ۲۷ میلیارد دلار و سال سوم ۳۹ میلیارد دلار. این شرکت هم تخمینهایی درباره تاثیر ورود این سرمایهها روی قیمت بیتکوین داشته است: آنها معتقدند در ماه اول سودی ۶.۲ درصدی خواهیم داشت که در پایان سال این سود به ۷۴ درصد میرسد.
البته اگر سابقهی طلا پس از ورود ETF طلا را در نظر بگیریم این احتمال هست که چند ماه اول شاهد سقوط بازار باشیم.
به هر حال همهی اینها به بخش تقاضا میپردازند. وضعیت عرضه را هم نباید فراموش کنیم: اینجاست که «شاخص عرضه سرمایهگذاران کوتاهمدت بیتکوین» اهمیت پیدا میکند. شاخصی میزان بیتکوین معاملهشده در ۱۵۵ روز قبل را دنبال میکند. این شاخص در حال حاضر در پایینترین خود طی سالهای اخیر قرار دارد که عجیب نیست. (دیدیم که در حال حاضر ۷۶ درصد بیتکوینهای دنیا در اختیار سرمایهگذاران بلندمدت است.) نمودارها نشان میدهد هرچه میگذرد درصد بیتکوینهایی که سرمایهگذاران اصلاً به آنها دست نمیزنند رو به افزایش است و میزان بیتکوینهایی که دائماً مورد داد و ستد قرار میگیرند رو به کاهش است. پس موقعی که مدیران بلکراک یا دیگر شرکتها بخواهند برای ETF خود بیتکوین بخرند بیتکوین خیلی زیادی در بازار نخواهد بود و در نتیجه قیمت بالا خواهد رفت.
طبق بررسیهای نویسندگان گزارش، در لحظهی کنونی که بیتکوین در چرخهی نزولی خود قرار دارد، (در سرمایهگذاریهای بزرگ) به ازای هر دلاری که وارد بازار بیتکوین میشود ارزش بازار بیتکوین سه دلار بالا میرود. این یعنی اگر ETF بیتکوین باعث ورود ۷۰ میلیارد دلار به بازار بیتکوین شود، ارزش بازار بیتکوین ۲۱۰ میلیارد دلار افزایش خواهد داشت. در نتیجه قیمت بیتکوین به حدوداً ۵۰ هزار دلار خواهد رسید که این خیلی از قیمت کنونی بیتکوین دور نیست.
نویسندگان گزارش میگویند موقعی که بازار بیتکوین بزرگتر و سنگینتر شود، هر ورود هر یک دلار، به معنای افزایش ۳ دلاری ارزش بازار نیست. پس توصیه میکنند حالا که بازار ضعیف است زمان بهتری برای سرمایهگذاری پرسودتر در بیتکوین است.
حالا باید دید این ورود حدوداً ۷۰ میلیارد دلار سرمایه به بازار بیتکوین آنطور که نویسندگان گزارش پیشبینی کردهاند ناگهانی رخ میدهد یا آنطور که شرکت «گلکسی دیجیتال» تخمین زده طی سه سال وارد بازار میشود. در صورتی که تخمین گلکسی درستتر باشد، شاهد افزایش تدریجیتر قیمت بیتکوین طی ماههای آینده خواهیم بود یا حتی ممکن است مانند ماجرای ETF طلا سقوطی ده درصدی را طی هفتههای اول تجربه کنیم. بعد از این است که احتمالاً آرام آرام با زمستان طولانی کریپتو خداحافظی میکنیم و دوران خوش بازار صعودی آغاز میشود. برای این بازار صعودی آماده شوید.