✍یادداشت/حمید اندرز چمنی

اقتصادطلایی :ایران کشوری با ویژگی‌های سرزمینمنحصربه‌فرد و جمعیت جوان و تحصیلکرده‌ای است که همین دو مقوله کافی‌ است تا این سرزمین را ثروتمند بدانیم. علاوه بر اینها ایران چهارمین کشور از منظر ذخایر نفتی و دومین کشور به‌لحاظ منابع گازی است. وجود ۶۸ ماده معدنی نشانگر فراوانی معادن و ظرفیت کشور در این حوزه است. آنچه مطرح شد تنها گوشه‌ای از پتانسیل‌های ثروت‌زای کشورمان است و حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که چرا ثروت‌های بالقوه کشور به فعل نرسیده و در تصویر کلی از جامعه نمود ندارد.
نحوه مدیریت منابع در گذشته نباید به گونه‌ای می‌بود که این تعداد جمعیت زیر خط فقر داشته باشیم. ما می‌بایست موضوع سیاست و اقتصاد را از هم تفکیک می‌کردیم اما به‌دلیل عدم تحقق این مهم پتانسیل‌ها به شیوه صحیح مدیریت نشد. البته نباید از موضوع تحریم‌ها و آثار و پیامدهایی که بر کشور تحمیل کرده نیز غافل باشیم اما نمی‌توان در تحلیل همه رخدادها تحریم را مقصر دانست. با‌ وجود این، آنچه به‌عنوان راهکار و راهبرد می‌توان مطرح کرد این است که اقتصاد را فدای سیاست نکنیم.

در این مسیر نیز باید از تجربه موفق کشورهای دیگر استفاده کرد.
اقتصاد مخوف سیاسی، یعنی ترکیبی از عوامل سیاسی و اقتصادی جامعه است. در ایران سازمان برنامه وبودجه ، وزارت اقتصاد ، بانک مرکزی….
● آنچه که دولت روحانی را در این هشت سال به خاک سیاه نشانید. بازی سیاسی بود که سازمان برنامه بودجه ، وزارت خارجه ، وزارت اقتصاد ، بانک مرکزی بر سر اقتصاد مملکت آوردند .پروژه برجام را علم خونین از پیراهن عثمان درست کرده و برافراشتند تا مشتی از جماعت قیل و قال نهروانی و خوارج خیلی دور خیلی نزدیک را دور خود جمع کنند و اهنگ منم منم بز بزِ ها سر دهند… اما غافل از بازی سیاسی سر دمداران اقتصادی سیاسی اروپایی به بهانه گشایش اقتصادی با وعده وعیدهای دروغین همه فهم ، اما نفهمی تیم مذاکره کننده برجام آنچنان بازی سیاسی خودرا با اقتصادملت ایران شروع کردند که درتاریخ کینس ثبت و ضبط شد . و وقتی دولت کریمه روز جمعه ای از خواب بلند شد دید عجب کلاه درشتی در سایه سیاسی بازی اقتصادی ، دیپلماسی بر سرش رفته است . وبجای دست پیدا کردن به سیاست های اقتصادی ، اسیربازی اقتصاد سیاسی شده است .
■ جناب رییس جمهور رئیسی :

یک اصل پایه اقتصادی بیان می‌کند هر سیاستی را که برای جامعه به عنوان یک کل مفید باشد می‌توان برای هر فرد جامعه سودمند ساخت حتی اگر آن سیاست برندگان و بازندگانی به همراه داشته باشد. فقط لازم است برای جبران خسارت بازندگان از برندگان مالیات گرفته شود تا هرکس منفعتی ببرد.
اقتصاددانان با استفاده از ابزار قدرتمند مشخص می‌کنند چه سیاست‌های اقتصادی برای جامعه سودمندترند. بنابراین چرا باید سیاست اقتصادی موضوعی مناقشه‌برانگیز باشد؟
که تمام بدبختی های اقتصادی که الان بر سر ملت ایران خراب شده است ناشی از بازی سیاسی با اقتصاد است نه تدوین سیاست های اقتصادی ..باید با چه زبانی فریاد زد .که اقتصاد سیاسی با سیاست اقتصادی متفاوت است
● سیاستهای اقتصادی :
○ سیاست‌های مالی
○ سیاست‌های پولی
○ سیاست‌های ارزی
○ سیاست‌های تجاری
○ سیاست‌های حمایتی
دخالت سیاست دراقتصاد چهار اختلال عمده ایجاد می‌کند. این دخالت باعث می‌شود مالکیت خصوصی و کارکرد بازار با مشکل مواجه شود، چرا که موجب نااطمینانی دراقتصاد و فعالان اقتصادی می‌شود. درواقع مداخله سیاست همان مرغ‌هایی را می‌کشد که برای توسعه کشورتخم طلا می‌گذارند.
دومین اخلالی که با مداخله سیاست ایجاد می‌شود، افزایش و گسترش شرکت‌های دولتی و خصولتی است به طوری که بخش عمده بودجه کشور به سمت آنها هدایت می‌شود، در شرایطی که هیچ مکانیسمی برای کاهش هزینه‌های دولتها وجود ندارد.
از بین رفتن انگیزه‌های کسب و کار سومین اختلال سیاست در اقتصاد است چرا که به طور معمول شایسته سالاری در دولتها معنا ندارد و همه تلاش می‌کنند به آن جذب شوند. چهارمین اخلال از بین رفتن مالکیت خصوصی و تقسیم کارو تخصصی شدن در اقتصاد است که با مداخله‌های سیاست دراقتصاد ایجاد می‌شود.
راه حل رفع این مشکلات تدوین سیاست های اقتصادی بجای بازیهای سیاسی با اقتصاد و بازگشت به وظیفه اصلی یعنی برقراری نظام سلامت در سیاست های پولی اقتصادی کشور است.

یکی از اصول پایه اقتصاد سیاسی آن است که برندگان دوست ندارند برای جبران خسارت بازماندگان مالیات بپردازند. بنابراین جنگ‌ نه‌تنها بر سر بهترین سیاست برای جامعه بلکه بر سر تعیین برندگان و بازندگان گسترش می‌یابد.
هر فرد ممکن است بگوید آنچه برای کشور بهترین است شاید برای منطقه، گروه، صنعت یا طبقه من بهترین نباشد، بنابراین من در مقابل آن می‌ایستم.
حتی در دموکراسی‌ها هم بسیاری از شهروندان عقیده دارند که سیاست از این قاعده طلایی پیروی می‌کند. صاحبان طلا قواعد را می‌سازند. به نظر می‌رسد گروه‌های دارای منافع خاص در سراسر جهان، چه در جوامع دموکراتیک و چه غیردموکراتیک نقشی بسیار بزرگ ایفا می‌کنند. این گروه‌ها شامل افراد ثروتمند، صنایع پرقدرت، بانک‌های بزرگ، شرکت‌ها و اتحادیه‌های کارگری هستند که سیاست های اقتصادی را کنار زده و وارد بازیهای سیاسی با اقتصاد می شوند .
ودیدیم که خیلی راحت اقتصاد سیاسی در ایران را با ترکیبی از عوامل سیاسی و اقتصادی تشکیل دادند . سازمان برنامه وبودجه ، وزارت اقتصاد ، بانک مرکزی ، هشت سال بجای تدبیر ، تبخیر بجای امید نا امیدی را برتارک زندگی مردم بسط و گسترش دادند .
■ جناب دکتر رییسی :
تا زمانی که دولت مردمی شما نپذیرد که سیاست اقتصادی اولویت اصلی باشد نه اقتصاد سیاسی ، اقتصاد بر سیاست و سیاست بر ا قتصاد تاثیر منفی خواهد گذاشت .
وخیلی زود مجبور به بازی کردن در سناریوی کلیشه ای بازی با اقتصاد از جنس سیاسی خواهید شد.

منبع:گیل رخ