در دومین نشست اعضای مجمع خیرین اشتغال و کارآفرینی و مدیران نهادهای خیریه با رئیس اتاق بازرگانی تهران، مساله ایجاد اشتغال پایدار برای کمک به کاهش فقر و افزایش رفاه خانوارهای آسیب‌پذیر مورد بحث و بررسی قرار گرفت و تجربه‌های نهادهای خیریه بازخوانی شد.

به گزارش اقتصادطلایی به نقل از روابط عمومی اتاق تهران، اعضای مجمع خیرین کارآفرین در دومین دیدار خود با رئیس اتاق بازرگانی تهران که با حضور تعداد قابل توجهی از مدیران نهادهای خیریه کشور برگزار شد، به بیان تجربیات و اقدامات خود در راستای کارآفرینی و ایجاد اشتغال برای طبقات محروم و افراد آسیب‌پذیر جامعه اعم از حاشیه‌نشینان، افراد دارای سوءسابقه و زندانیان، زنان بی‌سرپرست و … گفتند و راه‌های توسعه کارآفرینی و ایجاد اشتغال پایدار را بررسی کردند.

مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز در این دیدار با تاکید بر حمایت پارلمان بخش خصوصی پایتخت از فعالیت‌های کارآفرینانه خیران و نیکوکاران، عنوان کرد که اتاق تهران نیز در راستای مسئولیت اجتماعی خود و در حد توان و وظایفی که به نمایندگی از بخش خصوصی برعهده دارد برای کمک به این نهادها تلاش و کوشش خواهد کرد.

در آغاز این دیدار ابتدا محمدحسین رضایی، با ارائه گزارشی کوتاه از نشست نخست خیرین و نیکوکاران بخش خصوصی در اتاق تهران، اشاره‌ای به کمک‌های بخش خصوصی در دوره کرونا به مراکز درمانی و هم‌چنین مردم آسیب‌پذیر داشت و تاکید کرد که این نشست‌ها به طور مداوم برگزار می‌شود تا هماهنگی و همراهی بیشتری بین نهادهای خیریه و اتاق بازرگانی برای انجام اقدامات هدفمند صورت بگیرد.

طرح‌های کارآفرینی بنیاد برکت در روستاها

در ادامه این نشست، محمود عسگری آزاد، رئیس هیات مدیره بنیاد برکت ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، ایجاد ساختار اشتغال در مناطق محروم و کمتربرخوردار را مورد تاکید قرار داد و یادآور شد که در بنیاد برکت در این رابطه مطالعه و برنامه مدون تهیه شده‌است. وی تمرکز صرف بر سرمایه مالی برای ایجاد اشتغال در کشور را تجربه‌ای ناموفق عنوان کرد و گفت: در طرحی که در بنیاد برکت با عنوان طرح آسمان تدوین شده، روی مردم سرمایه‌گذاری شده ‌است و با یک فراخوان و آموزش به حدود 400 تسهیل‌گر، کمک کرده‌ایم تا این افراد با حضور در روستاهای سراسر کشور، طرح‌های اشتغال‌زایی در این مناطق را با کمک مردم همین مناطق ایجاد کنند.

به گفته وی بر اساس این طرح، تولید و اشتغال‌زایی در روستاها مبتنی بر ظرفیت‌های این مناطق است و با کمک تسهیل‌گران، کارآفرینان روستایی آموزش‌های لازم برای ایجاد کسب‌و‌کار در روستا و اشتغال‌زایی را دیده و سپس برای دریافت تسهیلات مالی لازم به بانک‌های عامل معرفی می‌شوند.

به گفته عسگری آزاد، بخشی از منابع مالی اعطای این تسهیلات از محل وجوه بنیاد برکت نزد بانک تامین می‌شود و طرح‌های کارآفرینی مورد تایید این بنیاد امکان دریافت این تسهیلات را خواهند داشت. وی میزان این تسهیلات را برای امسال 50 میلیون تومان اعلام کرد که ابتدا در حساب متقاضی مسدود و سپس با نظارت تسهیل‌گر، نهاده‌های لازم برای راه‌اندازی کسب‌و‌کار متقاضی روستایی از طریق آن خریداری و تامین می‌شود.

رئیس هیات مدیره بنیاد برکت ستاد اجرایی فرمان امام (ره) با بیان اینکه بر اساس این طرح، در هر روستا رئیس شورای روستا به عنوان رئیس کمیته اشتغال و دهیار نیز دبیر این کمیته مستقر هستند، افزود: تا سال گذشته، 6 هزار روستا با 40 هزار طرح که 120 هزار شغل طی آن ایجاد شده، تحت پوشش این طرح قرار گرفتند.

وی تصریح کرد که هدف این طرح برای امسال، اجرای 60 هزار طرح با ایجاد اشتغال 180 هزار نفر است.

خدمات، آینده اشتغال جهان

محمود جراحی از فعالان حوزه آی‌سی‌تی و مدیرعامل سابق ایزایران نیز در این نشست نیز پیرامون آینده شغل در جهان سخنرانی کرد. او آینده شغل را بر اساس مطالعات و داده‌های صورت گرفته، در مسیر اقتصاد دیجیتال دانست و گفت: داده‌های جهانی نشان می‌دهد که طی 20 سال گذشته در دنیا، 21 درصد شغل در بخش صنعت از دست رفته در حالی که بخش خدمات 27 درصد شغل اضافه کرده است. بنابراین ما نیز در ایران باید در خدمات به دنبال اشتغال بگردیم.

به گفته وی، میان پیشرفت و توسعه کشورها و رشد اقتصاد خدمات رابطه مستقیم برقرار است و افزود: در دنیای امروز، این بخش خدمات است که شغل خلق می‌کند و اگر همچنان به دنبال مشاغل تولیدمحور باشیم راه را به اشتباه رفته‌ایم.

جراحی با تاکید بر اینکه باید در کشور به سمت صنعتی‌سازی بخش خدمات رفت، افزود: در این زمینه، خدمات سفر در اولویت است. ما باید خدمات را دموکراتیزه و غول‌های بزرگ در حوزه خدمات ایجاد کنیم.

طرح‌های کارآفرینی کمیته امداد

حجت‌الله عبدالملکی، معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی (ره) نیز در این جلسه، توانمندسازی را یکی از محورهای استراتژیک این نهاد عنوان کرد و گفت: از 4.5 میلیون نفر بیکار مطلق و اشتغال ناقص که در کشور داریم، 1.5 میلیون نفر آن را محرومان بیکار در مناطق محروم تشکیل می‌دهند که این بخش جزو مخاطبان اصلی کمیته امداد هستند.

او افزود: از سال 90 تا 96، ایجاد یک میلیون و 400 هزار شغل در برنامه‌های اشتغال کمیته امداد امام خمینی (ره) با اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه به میزان حدود 10 هزار میلیارد تومان سازمان‌دهی شد که طی سال 97 این برنامه به 148 هزار شغل با پرداخت تسهیلات به میزان 2500 میلیارد تومان و طی سال گذشته نیز 176 هزار شغل با اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه 4710 میلیارد تومان از سوی کمیته امداد ایجاد شد.

وی با بیان اینکه در طول دوران کمیته امداد امام خمینی(ره)، 700 هزار خانواده با ایجاد طرح‌های اشتغال، خودکفا شده‌اند افزود: هزینه متوسط هر خانواده از این تعداد برای کمیته امداد در سال حدود 4.5 میلیون تومان است و درآمدی که از این محل به خانواده‌ها تزریق می‌شود، 30 درصد بیشتر از کمک مستمری است که به این خانواده‌ها پرداخت می‌شود. عبدالملکی، میزان درآمد طرح‌های جاری تحت نظارت کمیته امداد طی سال گذشته را 9600 میلیارد تومان اعلام کرد در حالی که به گفته وی، کل مستمری پرداختی از طرف این نهاد طی سال گذشته را 7300 میلیارد تومان بیان کرد.

اشتغال‌آفرینی سازمان بهزیستی

رضا دهقان، مدیرکل اشتغال و کارآفرینی سازمان بهزیستی کشور نیز در این جلسه، از برنامه‌های این نهاد برای ایجاد اشتغال در بخش محرومان و نیازمندان سخن گفت.

وی با بیان اینکه در حال حاضر یک میلیون و 600 هزار معلول ثبت شده و شناخته شده در این سازمان تحت پوشش هستند، افزود: تولیت فرزندان بی‌سرپرست و زنان سرپرست خانوار نیز جزو حوزه‌های تولیتی این سازمان است.

دهقان جامعه هدف ثبت شده در این سازمان را 4.5 میلیون نفر اعلام کرد و افزود: از محل تبصره 16 قانون بودجه در سال 1397، میزان اعتبار سازمان بهزیستی معادل 500 هزار میلیارد تومان بود که سال بعد از آن این رقم با رشد 300 درصدی به 1500 میلیارد تومان رسید و در سال 99 نیز 2100 میلیارد تومان است.

به گفته وی، میزان تعهد اشتغال سازمان بهزیستی طی سال گذشته، حدود 53 هزار تعهد اعلام کرد که در سال 99 نیز میزان تکلیف و تعهد شغلی این سازمان به میزان 56 هزار شغل لحاظ شده است.

مدیرکل اشتغال و کارآفرینی سازمان بهزیستی کشور سپس رویکرد اصلی این سازمان در حوزه اشتغال‌آفرینی را شبکه سازی عنوان کرد و در این رابطه از آمادگی برای هم‌افزایی با اتاق بازرگانی خبر داد.

کارآفرینی برای زندانیان

اکبر غمخوار، رئیس هیات مدیره بنیاد تعاون زندانیان نیز در این نشست، با بیان اینکه این نهاد در 250 شهر کشور با 18 گروه تولیدی فعالیت دارد، حوزه فعالیت‌های این بنیاد را در ساخت و ساز، کشاورزی، صنایع فلزی، صنایع دستی، نساجی و پوشاک و فضای سبز عنوان کرد که خدمات و کالاهای این بخش‌ها توسط زندانیان تولید می‌شود. به گفته وی، در حال حاضر تولیدات زندانیان در 300 فروشگاه در داخل و خارج از زندان‌ها عرضه می‌شود.

غمخوار افزود: در حال حاضر تمام 50 هزار مددجویی که در زندان‌ها به فعالیت اقتصادی و تولیدی مشغول هستند، حقوق ماهانه دریافت می‌کنند. وی افزود: 50 درصد از این حقوق ماهانه را به حساب خانواده‌های آنان پرداخت می‌شود در حالی که 25 درصد از آن نیز مستقیم به زندانی پرداخت و 25 درصد باقی مانده نیز به هنگام آزادی از زندان تعلق می‌گیرد.

وی توانمندسازی زندانیان را از برنامه‌های این بنیاد عنوان کرد و افزود: تاکنون 100 هزار زندانی از سوی این بنیاد تحت آموزش فنی و حرفه‌ای قرار گرفته‌اند.

رئیس هیات مدیره بنیاد تعاون زندانیان از مجمع خیرین اشتغال و کارآفرینی درخواست کرد تا نسبت به اشتغال و کارآفرینی برای زندانیان اهتمام ویژه داشته باشند.

درخواست برای اصلاح قوانین در جهت ایجاد اشتغال در کشور

در این جلسه همچنین هاشم شکروی، رئیس هیات مدیره مجمع خیرین اشتغال و کارآفرینی کشور، معضل بیکاری در کشور را نگران‌کننده عنوان کرد و در این رابطه، اصلاح قوانین و نیز نظام مدیریتی را ضروری دانست.

وی افزود: در زمینه مقررات صادرات و واردات نیز نیاز به اصلاح وجود دارد، چرا که بسیاری از کالاها در حالی به کشور وارد می‌شود که نیاز اصلی کشور نیست یا آنکه تولیدات داخلی در آن وجود دارد. از طرف دیگر نیز، خام‌فروشی و صادرات فرآورده‌های این بخش معضلات دیگری ایجاد کرده است.

شکروی همچنین به عدم واگذاری اقتصاد به مردم که همواره مورد تاکید مقامات عالی‌رتبه کشور بوده، اشاره کرد و ایجاد اصلاحات در این بخش را نیز ضروری دانست.

در این نشست همچنین دو تن از کارآفرینان نیکوکار از استان‌های خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان، طرح‌های اشتغال‌زایی خود را تشریح کردند.

معضل اشتغال و آثار منفی اجتماعی آن

در ادامه این نشست، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، تاکید کرد که اگر مشکل اشتغال در اقتصاد ایران حل نشود، جامعه درگیر معضلات اقتصادی و اجتماعی بسیار زیادی خواهد شد.

مسعود خوانساری گفت: برابر صحبت‌هایی که صورت گرفت برای ایجاد یک شغل بین 400 میلیون تا یک میلیارد تومان هزینه لازم است. کمتر تردیدی وجود دارد که در سال 99 با تشدید پدیده بیکاری نیز دست به گریبان خواهیم بود؛ در نتیجه باید تلاش زیادی شود که اشتغال موجود حفظ و با توسعه اشتغال خانگی و کسب‌وکارهای کوچک به معاش خانوارها کمک صورت بگیرد تا از آسیب‌های اجتماعی جلوگیری شود.

او ادامه داد: زمانی که بودجه بیش از 480 هزار میلیارد تومانی سال 99 توسط دولت ارائه شد، برآورد کارشناسان اتاق بازرگانی تهران این بود که دولت با حدود 120 هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه خواهد شد. این برآورد قبل از همه‌گیری کرونا و تبعات اقتصادی آن بود و در حال حاضر با سنجش پیامدهای احتمالی این همه‌گیری و کاهش قیمت نفت و صادرات آن، مرکز پژوهش‌های مجلس و دیگر نهادهای مطالعاتی کسری بودجه را 185 تا 200 هزار میلیارد تومان برآورد می‌کنند، یعنی رقم در حدود 40 درصد بودجه.

خوانساری عنوان کرد که دولت توانایی کاهش هزینه‌هایش را ندارند چرا که بخش عمده این هزینه‌ها، جاری و مربوط به حقوق کارکنان است که باید پرداخت شود. او افزود: در نتیجه برای تامین این هزینه‌ها دولت مجبور به استقراض از بانک مرکزی، چاپ پول و اقداماتی تورم‌زاست و به احتمال فراوان اقتصاد ایران در سال جاری با نرخ تورمی بالایی، بالاتر از نرخ هدفگذاری شده بانک مرکزی، مواجه خواهد بود.

رئیس اتاق بازرگانی تهران گفت: اتاق بازرگانی خانه بنگاه‌ها و تشکل‌ها و محل ارائه خدمات به فعالان اقتصادی است. از آنجا که در اقتصاد ایران بنگاه‌های بزرگ اغلب دولتی هستند، توجه اتاق بیشتر معطوف به بنگاه‌های کوچک و متوسط است که محل امرار معاش طبقه متوسط و پایین جامعه هستند.

او افزود: چند سال قبل در اتاق تهران به این نتیجه رسیدیم که با توجه به مشکلات مزمن اقتصادی که باعث تشدید شکاف طبقاتی شده در آینده نه‌چندان دور شاهد بروز بحران‌های متعدد اجتماعی خواهیم بود. دولت هم به واسطه مشکلات اساسی موجود، کمتر به آسیب‌های اجتماعی توجه دارد و نتیجه این که معضلات اجتماعی، شکاف طبقاتی و حاشیه‌نشینی افزایش یافته است و تقریبا شش دهک جامعه با فقر دست و پنجه نرم می‌کنند. اتاق بازرگانی تهران نیز به همین واسطه و در راستای مسئولیت اجتماعی خود بیش از هر زمان دیگری روی معضلات اجتماعی و اقتصادی متمرکز شده است.

خوانساری با اشاره به تاسیس بیمارستان بازرگانان در دهه 1320 توسط فعالان اقتصادی و موقوفه بودن آن برای اتاق بازرگانی تهران، از در اختیار گرفتن مجدد مدیریت آن توسط بخش خصوصی گفت و ابراز امیدواری کرد که اتاق تهران بتواند با کمک فعالان بخش خصوصی و نیکوکاران این مرکز را به یکی از بهترین بیمارستان‌های ایران تبدیل کند که خدمات بهداشتی و درمانی باکیفیتی به عموم مردم ارائه می‌دهد.

رئیس اتاق تهران با اشاره به فعالیت‌های اتاق‌های بازرگانی در حوزه مقابله با کرونا در ماه‌های گذشته نیز گفت: اتاق‌های بازرگانی و تشکل‌های بخش خصوصی در سه ماه گذشته فعالیت زیادی داشتند و حدود 150 میلیارد تومان به اشکال مختلف جمع‌آوری و به مراکز درمانی اهدا شد. هم‌چنین اتاق تهران و کمپین نفس 100 هزار بسته غذایی برا کمک به معیشت خانوارهای آسیب‌پذیر تامین کردند که در اختیار آنها قرار داده شد. هم‌چنین اتاق تهران در سال‌های گذشته در حوادث طبیعی مانند وقوع سیل و زلزله هم تلاش کرده است که به اندازه توان خود حضور و فعالیت داشته باشد و به هموطنان آسیب‌دیده کمک کند.

ظرفیت بالای صنعت گردشگری و اشتغال‌آفرینی آن

رئیس اتاق بازرگانی تهران در ادامه سخنان خود با بیان این که کسب‌وکار در دنیا به سمت توسعه هرچه بیشتر خدمات در حرکت است، گفت: کشور ما دارای یک تاریخ بی‌نظیر هفت هزار ساله است و از ظرفیت‌ بسیار بالای گردشگری و مکان‌های دیدنی برخوردار است اما متاسفانه با این همه جاذبه کمتر در این حوزه کار برای جذب گردشگر داخلی و خارجی کار شده است.

مسعود خوانساری راه‌اندازی بومگردی‌ها در شهرها و روستاها را حرکت خوبی به سمت ایجاد جذابیت برای گردشگر توصیف کرد و گفت: جذابیت‌های گردشگری ایران ناشناخته مانده است. در شهر تهران به عنوان پایتخت، یک گردشگر می‌تواند با صرف زمانی اندک به سمت شمال پیست اسکی برسد، یا به سمت شرق برود و با حیات وحش و طبیعت آشنا شود. در داخل شهر مکان‌های تاریخی زیاد و موزه‌های فراوانی وجود دارد که کمتر در مورد آنها اطلاع‌رسانی شده است. یک تابلوی نقاشی از پیکاسو میلیون‌ها گردشگر را به خود جذب می‌کند اما کمتر کسی اطلاع دارد که می‌تواند در تهران تابلویی از پیکاسو ببیند یا از موزه کم‌نظیر طلا و جواهرات دیدن کند.

او ادامه داد: در پایان هفته که تهران خلوت‌تر است و عموماً حرکت از تهران به سمت شهرستان‌هاست، می‌توان گردشگران زیادی را به تهران جذب کرد که با قیمت مناسب در هتل‌ها و مراکز اقامتی حضور داشته باشند. آمار نشان می‌دهد که ایرانیان زیادی برای گردشگری به خارج از کشور می‌روند در حالی که به نظر من یکی از حوزه‌های اشتغال‌زا و پرظرفیت و درآمدزا گردشگری داخلی است.

رئیس اتاق بازرگانی تهران در پایان سخنان خود با تاکید مجدد بر اشتیاق همکاری اتاق تهران با نهادهای خیریه که در حوزه کارآفرینی و ایجاد اشتغال فعال هستند، گفت: اتاق جایی برای همین همفکری‌ها و هماهنگی‌هاست. اتاق تهران آماده است تا با تمام توان و ظرفیتی که دارد به چنین حرکت‌هایی که هدف آن ایجاد اشتغال و توانمندسازی افراد است، کمک کند.